Hoe beter je Nee kan zeggen, hoe guller je wordt

Het lezen van dit artikel neemt ongeveer 10 minuten van je tijd in beslag.

Genereus zijn is iets dat enorm gewaardeerd wordt in onze maatschappij. Als je als vriend altijd voor een ander klaarstaat, word je een ‘goede vriend’ genoemd. En als ouder spring je vaak meteen op als je kind iets nodig heeft. Wie wil er nu niet graag genereus zijn en anderen helpen!
Maar wat ís dat nu, gul zijn? Moet je altijd beschikbaar zijn voor de wensen van je kinderen? Wat betekent het als je zegt: ik sta altijd klaar voor mijn vrienden?

Dienstbaar

Neem jij wel eens een paar seconden de tijd om bij jezelf na te gaan of je iets wel te geven hebt? Of ben je geneigd om het gewoon meteen te doen? Als ik nog half in coma met mijn dochter aan de ontbijttafel zit en ze roept: “Mama, ik heb dorst!” dan sta ik vaak op zonder na te denken en geef ik haar een glas water. Als ik dan weer zit denk ik: ‘Oja shit, ze stelde me niet eens een vraag. Ik zou niet meer zomaar opspringen als ze iets roept.’ Als ik niet oplet laat ik de natte was nog uit mijn handen vallen als ze me iets vraagt, om er meteen voor haar te zijn. Uiteindelijk word ik daar helemaal niet blij van, want ik wil gewoon even mijn was ophangen en daarná mijn kind helpen. Ik vind dat ze mag leren dat ik ook behoeftes heb en dat we samen in gesprek kunnen over hoe beide onze behoeftes vervuld kunnen worden. Soms heb ik nog net even een paar minuten nodig voor ik haar kan helpen. En als ze het zelf ook kan en ik ben druk, dan vind ik het ook fijn als ze zelf iets op kan lossen.

| Lees ook: Codependentie is pleasegedrag en je eigen behoeftes wegcijferen |

The Wheel of Consent

The Wheel of Consent maakt mij bewust van dat ik eigenlijk altijd een keuze heb als iemand me iets vraagt. Ik wil leren om niet uit automatisme of plichtsbesef meteen op te springen, maar even te pauzeren. Die pauze geeft me dan de kans om even te checken bij mezelf. Wil ik dit doen? Hoeveel energie kost het me en heb ik dat nu over? Of wil ik het eigenlijk niet, maar vínd ik dat ik dit wel moet doen? Omdat ik graag een goede vriend, een zorgzame ouder of een behulpzaam iemand wil zijn?

Ontspannen door Nee te zeggen

Over het algemeen kan ieder mens enorm ontspannen als hij het gevoel heeft dat hij een keuze heeft. Dat is waar The Wheel of Consent over gaat. Dat je op ieder moment kan voelen dat je een keuze hebt. Hoe meer je kan vertrouwen op je eigen nee, op dat jij kan voelen waar je limiet ligt en wat je wel en niet te geven hebt, hoe relaxter je kan reageren op een verzoek van een ander. Als je de ervaring hebt dat je Nee zegt als je iets niet wil, dan geeft dat vertrouwen in jezelf en daardoor word je juist guller. Als je weet van jezelf dat je ook vaak Ja zegt, terwijl je eigenlijk Nee voelt, omdat je bijvoorbeeld vindt dat het moet, of dat het zo hoort, dan kan een verzoek veel weerstand oproepen. Dan wordt het eng als iemand je iets vraagt, omdat je geen nee durft te zeggen. Het is alsof je een schild omhoog moet houden voor als iemand je iets vraagt, zodat je maar niet over je grens gaat. En daardoor word je minder genereus.

| Lees ook: Hoe kan ik mij vaker ontspannen voelen? |

Leren Nee zeggen

Hoe beter jij kan aangeven wat je niet te geven hebt en hoe helderder je voelt wat je limiet is, hoe meer je kan ontspannen. Je kan er namelijk op vertrouwen dat je in ieder moment van gedachten kan veranderen en dat je altijd nog nee kan zeggen. Als je daar steeds meer op gaat vertrouwen, dan zul je merken dat de ruimte rond je limiet wat relaxter wordt. Je merkt dat je dat schild niet de hele tijd omhoog hoeft te houden en dat je rustig kunt aangeven wat je wel en niet wil. Vaak resulteert dit erin dat je meer op een ja uitkomt! En dat je er meer plezier in krijgt om iets te geven aan een ander.

Meer geven dan je te geven hebt kost energie

Als je nee kan zeggen als je iets niet te geven hebt, doe je minder vaak dingen waar je eigenlijk geen energie voor hebt. Want iets doen uit plichtsbesef, wat je eigenlijk niet wil, kost heel veel energie. Als je beter voelt wat je te geven hebt en ook Nee durft te zeggen, houd je dus meer energie over. Bijvoorbeeld om iets te geven waar je wel toe bereid bent! En de ervaring van dat geven wordt veel leuker, omdat je bewust gekozen hebt om het te geven. Dat resulteert er ook weer in dat geven, of iemand helpen, in het algemeen leuker wordt.

Een bevel

Toch gebeurt het ook vaak dat een vriendelijk verzoek als een bevel kan klinken. En dat een uitnodiging kan voelen alsof je iets moet. Stel dat je liefje je vraagt: “Ik heb zo’n stress, wil je even mijn schouders masseren?” Als je vindt dat een goede partner dat zou moeten doen voor zijn geliefde, dan kan je dit als een bevel opvatten, in plaats van als een verzoek. Je hebt niet het gevoel dat je nee kan zeggen, want dan ben je egoïstisch. Dan kan er na het verzoek meteen al een sterke weerstand opkomen, waardoor je eigenlijk meteen een NEE voelt. Maar eigenlijk voel je dan vooral een nee naar het gevoel dat je iets moet, in plaats van naar het daadwerkelijke verzoek: het masseren van de schouders.

Hulp vragen is lastig

Als je maar lastig om kan gaan met een hulpvraag of een verzoek kan dat verschillende oorzaken hebben:

• Het kan zijn dat je vroeger ergens de overtuiging opgedaan hebt dat jouw verlangens er niet mogen zijn. Dat je niet om dingen mag vragen, dat je niet te veel moet willen. Misschien had je een broertje of zusje dat zoveel aandacht vroeg, dat er minder aandacht voor jou was en dat je je stil bent gaan houden.
• Of misschien was er vroeger toen je ouders klein waren geen ruimte voor hun verlangens en konden ze het daarom afkeuren als jij aangaf wat je wilde. Zodat jij leerde om niet ‘zo veel’ te vragen.
• Misschien was de situatie wel zo heftig thuis, dat er gewoon totaal geen ruimte was voor wat jij wilde en moest je zien te overleven, hield je daarom je mond.
• Het kan ook zijn dat je door iemand gedwongen bent om iets te doen tegen je zin en dat ieder verzoek je doet denken aan dat moment. Dat je daardoor hebt besloten: “Dit nooit meer! Ik doe niets meer tegen mijn zin voor iemand anders.”

Over het algemeen zijn er heel veel mensen die ergens de overtuiging opgedaan hebben dat hun verlangens er niet mochten zijn, of dat ze te veel waren. Voor veel mensen is het daarom lastig om aan te geven wat ze willen. Maar ook om om te gaan met een verzoek. Ze springen bijvoorbeeld meteen in het gareel en doen wat er gevraagd wordt, of ze vinden iemand wel heel veeleisend en voelen meteen een oordeel en weerstand om de ander te helpen. Het lijkt alsof ze geen keuze hebben bij het horen van een vraag en er komt automatisch een reactie.

| Lees ook: Er zijn 9 soorten intimiteit |

Doodeng!

Een verzoek doen kan ontzéttend eng zijn en heel erg kwetsbaar voelen. Als je al heel lang je moed hebt verzameld om iets te durven vragen en het verlangen is heel groot geworden, dan kan een Nee bijna ondraaglijk voelen. Dus gaan veel mensen dat rotgevoel uit de weg en vragen ze niet meer. Óf, als ze het wel aandurven en ze vragen iets en er komt een nee, dan hebben ze zo’n innerlijk knakmoment en gaan alle stemmetjes van binnen aan:

“Zie je wel, het is er niet voor mij.”
“Wat ben je toch ook veeleisend, vraag niet zoveel.”
“Godverdomme, hij doet ook nooit iets voor mij!”
“Zie je wel, ik moet het allemaal alleen doen.”

Herken je er één?

Een Nee hoeft niet het einde te zijn

Gelukkig kun je wel oefenen met het ontvangen van een Nee, zodat het minder pijnlijk wordt om die te horen. En je kunt het gesprek ook voortzetten, door nieuwsgierig te zijn naar waarom de ander dit nu niet te geven heeft. En wie weet is er wel een ander moment of een andere vorm waarin hij dit wel te geven heeft? Een Nee hoeft niet het einde te zijn van een gesprek.

Stel dat ik mijn vriend vraag of hij mij een knuffel wil geven, maar hij zegt: “Oef nee, niet nu.” Dan kan ik vragen: “Wil je het nu niet, maar op een ander moment wel? Of is er iets anders waardoor je het niet wil?” Dan zegt hij bijvoorbeeld: “Het is me veel te heet nu om te knuffelen.” Waarop ik kan zeggen: “Zullen we dan even naar de schuur gaan waar het wel koel is? Of eerst even een duik/douche nemen? Ik voel me nogal kwetsbaar en een knuffel zou me enorm helpen.” Wie weet wil hij het onder deze omstandigheden en met deze nieuwe kennis wel, of het blijft een nee en dan heb ik hem te accepteren.

Weerstand

Dit kan natuurlijk weerstand oproepen, dat een nee niet het einde van het gesprek hoeft te zijn. Vooral rond #metoo werd gezegd: “Een nee is een volzin.” Je hoeft je niet te verantwoorden. Daar ben ik het ook mee eens, als je geen zin hebt om je nee te verantwoorden, hoef je dat zeker niet te doen. En het kan óók zo zijn dat het in de ander nog niet opgekomen was om even te knuffelen in de schuur. Of misschien had hij niet door dat ik me zo kwetsbaar voelde en dat het dus een troostknuffel was in plaats van even een gezellige knuffel. En is hij dan toch wel bereid het te geven.

Wat hierbij ontzettend behulpzaam is, is ‘de schaal van bereidheid’. Hierdoor kun je bij jezelf nagaan waar je staat op de schaal van bereidheid en of er iets is dat je kan helpen om tot een ja te komen. Misschien wil je heldere limieten bespreken, bijvoorbeeld: “Ik wil je wel helpen met verhuizen, maar dan wel ‘s ochtends vroeg, want het is zo heet.”

Of: “Ik kan nu niet goed tillen dus sjouwen lukt me niet, maar ik kan wel langskomen met een grote pan soep voor jou en de helpers.”

Of: “Nou, eigenlijk heb ik het heel druk, maar omdat jij het bent wil ik het wel. Maar dan maximaal twee uurtjes.”

En dan is het aan degene die het verzoek deed, om te checken of dat nog steeds is wat hij nodig heeft.

Volle JA

Op andere momenten voel je misschien wel meteen een enthousiaste JA bij iemands verzoek en kan je niet wachten om te beginnen. Soms geeft het je energie om iemand te helpen en op andere momenten kost het je energie. Als je weet waar jij je bevindt op de schaal van bereidheid als iemand je iets vraagt, dan kan je ook makkelijker voelen hoeveel energie het je kost om het te geven. En dat maakt het makkelijker om een besluit te nemen!

Oefenen

Ik heb zelf echt heel veel aan die schaal van bereidheid, omdat ik minder vaak iets geef dat ik niet te geven heb en daardoor veel meer plezier heb gekregen in het geven! Doordat ik me realiseer dat ik echt een keuze heb en dat ik niet altijd aardig gevonden hoef te worden, kan dat plichtsgevoel een beetje los weken.

Als je ook meer wil leren over die schaal van bereidheid en wil oefenen met jouw Ja en je Nee, kan je naar mijn online workshop: ‘Hoe beter je Nee kan zeggen, hoe guller je wordt – de schaal van bereidheid’ komen.

In deze workshop van 60 minuten leg ik je uit hoe de schaal van bereidheid er uit ziet en hoe je hem kan toepassen. Je gaat hem voor jezelf in kaart brengen, zodat je heel helder kan voelen hoe bereidwillig je bent als je een verzoek krijgt. Zo krijg je helderheid over je ja en je nee en leer je welke regenboog aan kleuren daar nog tussenin zit! Je kan beter voelen wat je te geven hebt en je gaat minder snel over je grens. Je leert ook superhandige communicatietools die je meteen kan toepassen in je relaties!

Komt allen;
Woensdag 21 juni
20:30 – 21:30 uur
Via Zoom
Met opname van de workshop
Investering: €17,-.

Koop hier je ticket: ik ben erbij!

Bron: De schaal van bereidheid komt van Betty Martin, de creatrix van The Wheel of Consent en schrijfster van het boek: ‘The art of receiving and giving’.