Het lezen van dit artikel neemt ongeveer 9 minuten van je tijd in beslag.
Zelfs in een ‘eerstewereldland’ als Nederland waarin alles goed lijkt te gaan en er oneindig veel mogelijkheden zijn, kampen veel adolescenten en volwassenen met een vorm van trauma. Trauma ontstaat dan ook in verschillende vormen, groot en klein, incidenteel of herhalend. Dat uit zich in relaties op allerlei manieren. In dit artikel nemen we je mee in hoe trauma zich uitspeelt in je liefdesleven; 9 coping strategieën in relaties.
Het is misschien juist wel door de vele mogelijkheden dat we steeds minder lekker in ons vel zitten. We hebben last van keuzestress, FOMO (fear of missing out) en FOBO (fear of better options). Onzekerheid, spanningen, een burn-out, depressie en zelfs trauma kan tot de gevolgen behoren. Of precies andersom; juist vanwege het trauma ervaren we onzekerheid, spanningen, stress of faalangst bijvoorbeeld.
Stress, overspannen, burn-out en trauma
Stress is een vorm van spanning die in het lichaam optreedt als reactie op externe prikkels, gevolgd door een bepaald patroon van fysiologische reacties. Wanneer je hier te lang mee doorloopt, verandert stress in overspannenheid. Als je thuis bent komen te zitten, maar nog niet hebt kunnen herstellen, dan kan overspannenheid zich ontwikkelen tot een burn–out. Dan moet er sprake zijn van klachten die al zeker zes maanden aanhouden, wat tot extreme uitputting geleid heeft. Trauma ontstaat spontaan, door een incidentele gebeurtenis die hevig indrukte maakte, of naar aanleiding van een reeks nare gebeurtenissen.
Bij trauma vindt dissociatie plaats. Dat betekent dat beelden, geluiden, gevoelens, fysieke sensaties en gedrag geen samenhang meer vormen. Zij worden als het ware in verschillende breinen opgeslagen. In je reptielenbrein: je vecht-, vlucht- of bevries reactie. Je limbisch brein: je emoties en je prefrontale cortex – het ‘verhaal’ dat je ervan vormt of brokstukken daarvan.
Wat is trauma?
Vaak wordt bij trauma gedacht aan ingrijpende gebeurtenissen uit jeugd of volwassenheid. Enkelvoudig trauma is een onmiskenbare gebeurtenis, eenmalig, met een duidelijk begin en een eind. Dat wordt shocktrauma genoemd. Onder shocktrauma liggen vaak nog trauma’s verscholen uit het prille begin van je leven, uit andere levens of uit vorige generaties. Die hebben geleid tot overlevingspatronen die als het ware in je DNA zitten. Je komt ze tegen als je vastloopt. Meervoudig trauma bestaat uit een reeks nare gebeurtenissen, waar ook weer hun eigen copingmechanismen of overlevingsstrategieën uit voorkomen.
Bekende coping of overlevingspatronen zijn: rationaliseren, projecteren op anderen, vermijding, afleiding zoeken in werk, seks, eten, of social media vanwege innerlijke leegte, verdoven met drugs of andere substanties, je bezighouden met anderen dan jezelf, vooral veel doen in plaats van voelen, vluchten in spiritualiteit, belang hechten aan imago, macht en geld.
| Lees ook: Jouw geboorte imprint en het effect ervan op je relaties |
Coping: overlevingsstrategieën, mechanismen & patronen
Het woord ‘coping’ staat dus voor ermee omgaan. Hoe je met een bepaalde situatie omgaat om de pijn of leegte niet te hoeven voelen. Afhankelijk van de context en van de persoon(lijkheid) kunnen er dus meerdere copingstrategieën en copingmechanismen zijn. Dat worden ook wel modi’s of schema’s genoemd. Op lange termijn zijn overlevingspatronen disfunctioneel, want ze halen je uit het moment, uit verbinding met jezelf én je omgeving en daardoor belemmeren ze je geluk.
Relaties vormen een spiegel
De grootste levenslessen kom je tegen in de liefde. Relaties zijn je grootste spiegel en je partner indirect je leermeester. Want alles wat je nog niet doorvoelt hebt, ieder stuk dat nog niet geheeld is, zal aan de oppervlakte komen in je relatie. Dat geldt ook voor jouw traumastukken. Je partner spiegelt, triggert, haalt naar boven én voedt datgene wat aandacht nodig heeft.
If you do not address your childhood traumas, your romantic relationships will
Dit is een treffende quote van auteur Barbra Russell. De liefde laat je vliegen, zet je op je kop en schud je door elkaar. Ze daagt je uit, neemt je mee en maakt het je moeilijk. Maar bovenal geven jouw liefdesrelaties je inzichten. Inzichten in wie je bent, waar je behoeften liggen én wat je meeneemt aan belemmerende overlevingsstrategieën als gevolg van trauma.
9 coping strategieën in relaties
Zoals eerder in dit artikel uitgelegd, is een copingstrategie een manier om niet te hoeven voelen, of om met de situatie om te gaan zonder te helen. In de liefde zijn er 9 copingstrategieen in relaties terug te zien, waarvan je er misschien één of zelfs meerderen bij jezelf herkent.
1. Verlatingsangst
Verlatingsangst spreekt waarschijnlijk voor zich; je hebt een grote angst om verlaten te worden door je partner. Dit kan bijvoorbeeld ontstaan zijn doordat je als kind door je vader verlaten bent, of doordat een ouder of verzorger op jonge leeftijd overleden is.
| Lees ook: Alles wat je wil weten over verlatingsangst + efficiënte therapieën |
2. Bindingsangst
Wanneer je last hebt van bindingsangst, heb je moeite om je op een dieper niveau met een partner te verbinden óf om langere tijd monogaam met een partner samen te zijn. Mensen met bindingsangst hoppen vaak van partner naar partner of zijn sneller geneigd voor een open relatie vorm te kiezen.
3. Codependentie
Codependentie, of codependency in het Engels, is een reactie op hechtingstrauma. Het is een verzameling van patronen (overlevingsstrategieen) waarbij je controle probeert te houden over gevoelens en relaties. Je zet je eigen gevoelens en behoeftes aan de kant, ten behoeve van de gevoelens en behoeftes van je partner, zodat de relatie een grotere kans van slagen heeft. Kortom; je verliest jezelf in de relatie.
4. Trauma bonding (hechtingsbinding)
Dit is een toxische relatie of verbinding welke ontstaat bij onverwerkt hechtingstrauma van één of beide partners. Trauma bonding is het vormen van een band met een misbruiker, je partner in dit geval, die jou bewust of onbewust emotioneel of fysiek misbruikt. Ook al weet je dat het niet goed zit en je meer waard bent, je bent enorm aan je partner gehecht en het lukt je niet om uit de toxische cyclus te breken. Het is een manier waarop slachtoffers zich proberen aan te passen aan het gevoel dat ze de controle, hun identiteit en hun sociale contacten zijn kwijtgeraakt.
| Lees ook: Dit zijn de 7 fases die jou in een trauma bonding relatie in een loop houdt |
5. Liefdesbang
Liefdesbang staat voor relateren met angst; in relatie tot jezelf, maar ook tot je partner. In feite gaat het over de angst om lief te hebben. Zodra iemand (te) dichtbij komt krijg je het benauwd en wil je vluchten. Of je zoekt onbewust een verkeerde partner uit. Alles zolang je je maar niet hoeft te binden of de kans loopt om te worden verlaten. Liefdesbang uit zich in relatiedynamieken als verlatingsangst en bindingsangst. Hanna Cuppen heeft hier een heel goed boek over geschreven; Liefdesbang – overwin verlatingsangst en bindingsangst. In combinatie met een werkboek om het te doorbreken: Liefdeskunst – het werkboek bij liefdesbang.
| Lees ook: Dit gebeurt er als een introvert persoon verliefd is |
6. Relatieverslaafd
Je bent relatieverslaafd als je obsessief vast blijft houden aan een partner die niet goed voor je is. Er is geen gelijkheid en je weet en voelt dit, toch ben je liever samen dan alleen. Vaak gaat het om emotioneel beschadigde partners die je aantrekt. Je voelt de behoefte om hen te helpen, maar gaat er zelf aan onderdoor.
Waar herken je een relatieverslaving aan?
- Intense gevoelens met veel pieken en dalen wordt verward met liefde
- Er is een vermoeiende dynamiek van aantrekken en afstoten
- Een hele intense hechting in relatief korte tijd
- Je bent veel met de ander bezig en eigen hobby’s, vriendschappen en interesses verdwijnen naar de achtergrond
- Je vraagt je partner continu om bevestiging en geruststelling
- Zodra er afstand is, voel je direct weer de behoefte om bij elkaar terug te komen. Je blijft daarom ook te lang hangen in relaties die niet goed voor je zijn.
7. Wounded healer
De wounded healer is de persoon die emotioneel beschadigde partners aantrekt om te helpen en ‘fixen’, terwijl diegene zelf ook nog niet geheeld is. Door de focus op de ander te leggen, hoef je zelf het werk niet te doen. Je eigen trauma schuift hierdoor naar de achtergrond en alle zorg gaat uit naar je gewonde partner.
| Lees ook: Waarom vallen we op beschadigde mannen? |
8. Narcisme
De narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) is een persoonlijkheidsstoornis die wordt gekenmerkt door een overdreven gevoel van eigenwaarde, een sterke behoefte aan bewondering en een laag inlevingsvermogen. De persoon stelt zichzelf centraal en vindt dat zij/hij bewondering verdient. Trauma wordt gezien als een directe oorzaak van het ontwikkelen van narcisme. Om om te kunnen gaan met een trauma, misbruik, of verwaarlozing of zich ervoor af te sluiten richt de persoon zich onbewust op zichzelf.
Narcisten willen de liefdesrelatie liever niet definiëren. Ze verwachten van jou dat je hen behandelt alsof ze je partner zijn op intiem, emotioneel en seksueel vlak, terwijl ze zelf hun opties openhouden voor eventueel betere partners. Omdat een relatie met een narcist, of met een persoon met narcistische trekken, heel intens is, wordt de narcist ook regelmatig aangezien als tweelingziel of zielsconnectie. De kenmerken en verschillen kun je in dit artikel lezen.
| Lees ook: Dit zijn de 6 verschillende soorten narcisten en hoe zij relaties aangaan |
9. Pleasegedrag
Tot slot de laatste in het rijtje van coping strategieën in relaties. Pleasegedrag is een uiting die bij vrijwel alle voorgaande coping mechanismen voorkomt. Het is een manier van gedragen of communiceren waarmee je je partner tevreden houdt en jezelf wegcijfert, om de kans om je partner te verliezen te minimaliseren.
Welk coping mechanisme herken je bij jezelf?
Praten over coping strategieën in relaties
Trauma bonding is eigenlijk altijd de onderliggende oorzaak, waaruit dit soort coping strategieën in relaties ontstaan om controle te houden over de situatie. Om dit na te gaan en inzichten te creëren, bieden we daarom de gratis trauma bonding checklist aan. Deze kun je hier downloaden: Trauma Bonding Checklist – Vidya Shop.
We hebben ook een Facebook groep waar je lotgenoten kunt ontmoeten om met elkaar ervaringen uit te wisselen. Het doel is om samen te delen & helen. De groep is privé en de inhoud alleen zichtbaar voor deelnemers uit de groep: Trauma Bonding – samen helen & delen.
Help mee bewustzijn te creëren
We zouden het enorm waarderen als je ons bereik helpt te vergroten, omdat we zoveel mogelijk mensen bewuster willen maken als het gaat om coping strategieën in relaties. Op Instagram en Facebook delen we dagelijks inspiratie, quotes en meer, maar let op: hier moet je waarschijnlijk vanaf dit jaar € 11 euro lidmaatschap voor gaan betalen. Zie dit artikel. Telegram daarentegen is en blijft gratis. Hier is ook geen sprake van censuur! We zouden het enorm waarderen als je ons op alle drie de kanalen volgt zodat we zoveel mogelijk mensen bewuste en authentieke liefde mogen ervaren. Thanks for the support!
Leave a Comment