Het lezen van dit artikel neemt ongeveer 11 minuten van je tijd in beslag.
Een relatie met een narcist is vaak gebaseerd op trauma bonding. Waarom en hoe dat precies zit, lees je hier. Daarnaast kun je een test downloaden om eventuele twijfels weg te nemen.
Laten we eerst dieper induiken op de narcist zelf. Wat voor persoon is dat en hoe ziet een relatie met een narcist eruit?
Omschrijving van een narcist
Een narcist kan worden omschreven als iemand die een opvallend gevoel van superioriteit en grandiositeit heeft. Narcisme is een persoonlijkheidskenmerk dat wordt gekenmerkt door een obsessie met zichzelf, een verlangen naar bewondering en een gebrek aan empathie voor anderen. Hier zijn enkele kenmerken die vaak worden geassocieerd met narcisme:
- Eigenwaan: een narcist heeft een overdreven gevoel van eigenwaarde en ziet zichzelf als buitengewoon belangrijk en uniek. Ze geloven vaak dat ze superieur zijn aan anderen en hebben behoefte aan constante bevestiging en bewondering.
- Gebrek aan empathie: narcisten hebben over het algemeen moeite om zich in te leven in de gevoelens en behoeften van anderen. Ze tonen weinig empathie of interesse in de ervaringen van anderen, tenzij het hen ten goede komt.
- Manipulatief gedrag: narcisten kunnen manipulatieve tactieken gebruiken om anderen te controleren en te domineren. Ze kunnen anderen exploiteren om hun eigen doelen te bereiken en hebben vaak een gebrek aan oprechte interesse in relaties, tenzij die hen ten goede komen.
- Verlangen naar bewondering: narcisten hebben een sterke behoefte aan bewondering en lof van anderen. Ze willen graag het middelpunt van de aandacht staan en kunnen opschepperig en arrogant gedrag vertonen om aandacht te krijgen.
- Gevoel van entitlement: narcisten geloven vaak dat ze speciale privileges en behandeling verdienen. Ze verwachten dat anderen aan hun behoeften voldoen en hebben weinig geduld voor de behoeften van anderen.
- Neiging tot jaloezie en rivaliteit: narcisten kunnen jaloers zijn op anderen en hebben de neiging om anderen te zien als bedreigingen voor hun eigen superioriteit. Ze kunnen zich bezighouden met competitief gedrag en proberen anderen te kleineren om zichzelf beter te voelen.
Het is belangrijk op te merken dat narcisme in verschillende gradaties voorkomt. Ook niet alle mensen met narcistische trekken hebben een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Een gediagnosticeerde narcistische persoonlijkheidsstoornis vereist een grondige evaluatie door een professionele zorgverlener.
| Lees ook: Er zijn 6 soorten narcisten en dit is hoe ze liefdesrelaties aangaan |
Oorzaken narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS)
De oorzaken van narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPS) zijn complex en kunnen verschillende factoren omvatten. Hoewel vroege traumatische ervaringen een rol kunnen spelen bij de ontwikkeling van persoonlijkheidsstoornissen, inclusief narcistische persoonlijkheidsstoornis, is het belangrijk op te merken dat niet alle mensen met NPS een geschiedenis van traumatische gebeurtenissen hebben.
Verschillende theoretische perspectieven suggereren dat NPS kan ontstaan door een combinatie van genetische aanleg, biologische factoren, omgevingsinvloeden en vroege ervaringen. Een mogelijke theorie is dat bepaalde genetische kenmerken de kwetsbaarheid voor NPS kunnen vergroten. Maar omgevingsfactoren en ervaringen spelen een rol bij het daadwerkelijke tot uiting komen van de stoornis.
Traumatische ervaringen in de vroege kindertijd, zoals emotioneel misbruik, verwaarlozing, overmatige kritiek of afwijzing, hebben een negatieve invloed op de ontwikkeling van de persoonlijkheid. Dit soort nare ervaringen dragen bij aan het ontstaan van negatieve zelfbeelden, gevoelens van onveiligheid, moeite hebben met vertrouwen en het vormen van gezonde relaties. Deze factoren kunnen op hun beurt bijdragen aan de ontwikkeling van bepaalde persoonlijkheidsstoornissen, waaronder NPS.
Waarom trek ik narcisten aan?
Vraag je je misschien af. Draai het eens om; narcisten trekken vaak mensen aan die geneigd zijn om anderen te pleasen. Mensen die onzeker zijn over zichzelf of een laag zelfbeeld hebben. Deze mensen kunnen zich aangetrokken voelen tot de charmante en zelfverzekerde uitstraling van de narcist. Ze kunnen gevoelig zijn voor de initiële aandacht en bewondering die de narcist aan hen geeft. Ook kunnen ze de neiging hebben om zichzelf op de tweede plaats te zetten en de behoeften van de narcist boven die van henzelf te stellen.
Narcisten kunnen ook aantrekkelijk lijken voor mensen die geïnteresseerd zijn in macht, status en materiële verworvenheden. Ze kunnen indrukwekkende prestaties of uiterlijke kenmerken hebben die anderen aanspreken. Mensen die zelf behoefte hebben aan erkenning en sociale status kunnen worden aangetrokken door de mogelijkheid om deel uit te maken van het imago en de wereld van de narcist.
Het is belangrijk op te merken dat als je een narcist hebt aangetrokken, in welke vorm dan ook, dit niet automatisch betekent dat je zwak of onzeker bent. Iedereen kan in een situatie terechtkomen waarin ze met een narcist te maken krijgen. Narcisten zijn namelijk zeer bedreven in het manipuleren en aantrekken van allerlei soorten mensen.
| Lees ook: Dit zijn de kenmerken en red flags die narcisten afgeven |
Trauma bonding
Trauma bonding kan ontstaan op basis van eerder opgelopen trauma, waarbij twee personen elkaar onbewust aantrekken en de pijn uit het verleden laten herleven. Het is een psychologisch fenomeen waarbij sterke emotionele banden ontstaan tussen mensen die betrokken zijn bij traumatische situaties of misbruikrelaties. Het kan optreden in verschillende soorten relaties, zoals romantische relaties, familierelaties of zelfs in professionele settings.
Trauma bonding ontstaat vaak als gevolg van de interactie tussen de kenmerken van het trauma, de individuele kwetsbaarheden en de dynamiek binnen de relatie. Personen die eerder trauma hebben ervaren, kunnen gevoeliger zijn voor het herhalen van pijnlijke patronen en het aantrekken van mensen die vergelijkbaar gedrag vertonen als de daders in hun traumatische ervaringen.
Trauma bonding dynamiek
In een trauma bonding-dynamiek kunnen de volgende elementen aanwezig zijn:
- Afwisseling van beloning en straf: de dader kan perioden van affectie, liefde, beloning of positieve bekrachtiging afwisselen met perioden van manipulatie, misbruik, kritiek of straf. Deze cyclus creëert verwarring en maakt het moeilijk voor het slachtoffer om zich los te maken.
- Overlevingsmechanismen: het slachtoffer kan overlevingsmechanismen ontwikkelen, zoals rationalisatie, ontkenning of bagatellisering van het misbruik. Ze kunnen zichzelf wijsmaken dat de dader wel van hen houdt of dat het misbruik hun schuld is. Dit kan bijdragen aan het in stand houden van de traumatische band.
- Gevoel van loyaliteit: het slachtoffer kan zich loyaal voelen aan de dader, zelfs als ze zich bewust zijn van het misbruik. Dit kan voortkomen uit een diepgeworteld verlangen naar liefde, acceptatie of bevestiging, dat is geworteld in eerdere traumatische ervaringen.
- Gevangenschap en isolatie: de dader kan strategieën gebruiken om het slachtoffer gevangen te houden in de relatie, zoals isolatie van familie en vrienden, financiële afhankelijkheid creëren of dreigen met represailles als het slachtoffer de relatie zou verlaten.
Trauma bonding is een complex fenomeen en kan moeilijk te doorbreken zijn. Het vereist vaak begeleiding van een ervaringsdeskundige en professionele tools om het herstelproces te starten en de traumatische band te verbreken.
| Lees ook: Seks met een narcist |
Trauma bonding met narcist
Er is vaak sprake van trauma bonding met een narcist vanwege verschillende dynamieken en gedragingen die kenmerkend zijn voor narcistische relaties. Hier zijn enkele redenen waarom trauma bonding vaak voorkomt bij narcistische relaties:
- Idealisatie en love bombing: in het beginstadium van de relatie met een narcist wordt het slachtoffer vaak overladen met aandacht, liefde en bewondering. Dit staat bekend als “love bombing”. Jij als partner en slachtoffer voelt je geliefd, gewaardeerd en speciaal. Deze intense periode creëert een sterke emotionele binding en versterkt het verlangen naar deze positieve bekrachtiging.
- Devaluatie en misbruik: na de idealisatiefase begint de narcist vaak het slachtoffer te devalueren en misbruik te vertonen. Ze kunnen kritiek leveren, kleineren, vernederen, manipuleren, controleren of zelfs fysiek geweld gebruiken. Het slachtoffer kan verwarring, angst en pijn ervaren. Maar tegelijkertijd kan het ook hopen dat de narcist terugkeert naar de liefdevolle fase van de relatie.
- Intermittente beloningen: de narcist kan perioden van positieve bekrachtiging en beloningen afwisselen met perioden van misbruik en devaluatie. Deze onvoorspelbare cyclus creëert emotionele instabiliteit en versterkt de behoefte van jou als partner aan de positieve momenten. Je blijft hopen dat je narcistische partner weer liefdevol zal zijn, waardoor je vasthoudt aan de relatie.
- Overlevingsmechanismen en cognitieve dissonantie: je gaat overlevingsmechanismen ontwikkelen en inzetten, zoals rationalisatie, ontkenning of bagatellisering van het toxische karakter van je partner. Je maakt jezelf wijs dat de narcist wel van je houdt of dat het misbruik niet zoveel voorstelt. Dit kan leiden tot cognitieve dissonantie, waarbij je tegenstrijdige gedachten en gevoelens hebt over de relatie.
- Afhankelijkheid en isolatie: de narcist kan strategieën gebruiken om het slachtoffer (de partner) afhankelijk te maken en te isoleren. Ze kunnen controle uitoefenen over financiën, sociale contacten beperken of dreigen met represailles als het slachtoffer de relatie zou verlaten. Hierdoor voelt het slachtoffer zich gevangen en heeft het moeite om de relatie te verbreken.
De combinatie van deze factoren draagt bij aan de vorming van trauma bonding met een narcist. Het slachtoffer, de partner, raakt gehecht aan de narcist, ondanks het misbruik, en blijft hopen op verandering en de terugkeer van de positieve aspecten van de relatie.
| Lees ook: Dit zijn de twee verschillende vormen van trauma bonding |
Hulp bij trauma bonding met narcist
Ervaar je zelf ook dat je in een traumaverbinding vastzit met een narcist en heb je hulp nodig om hieruit te komen? Vidya heeft hiervoor een product ontwikkeld: Eerste Hulp bij Trauma Bonding. Dit product bestaat uit:
- Een methode op basis van 7 stappen
- 9 video’s
- 1 safetyplan
- 1 tool om met triggers om te gaan
- 1 (emotieregulatie) oefening tijdens conflicten
- 1 te gebruiken techniek na conflicten
- 1 audiobestand
Dit product helpt je om uit de rollercoaster qua intense emoties te komen, want dat is wat trauma bonding met je doet. Je wordt constant getriggerd en heen en weer geslingerd tussen verschillende emoties als woede, onzekerheid en verdriet. Pas wanneer je met deze gevoelens om leert gaan, ontstaat er rust en helderheid en kun je de eerste stappen zetten naar het verbreken en verlaten van je trauma bond, zodat je kunt helen. Het product kost eenmalig € 49,- en vind je in de Vidya Shop.
Loskomen van narcisme
Hoewel Vidya gespecialiseerd is in trauma bonding, is Lot Anne dat in narcisme. Daarom werken we graag met haar samen. De starterskit – Loskomen van narcisme is hét product als jij een narcist wil leren herkennen. De starterskit minitraining biedt een krachtige impuls bij het overwinnen van narcisme op verschillende gebieden en bestaat uit drie onderdelen:
- Het herkennen van narcisme
- Het aanleren van een bewezen mindset-techniek die het effect van een narcist op jou minimaliseert
- Een diepgaand inzicht in het gedrag van een narcist, zodat je volledig begrijpt hoe het werkt. Dit stelt je in staat om met een heldere visie een sterke start te maken in het terugnemen van de controle over je leven.
De starterskit – Loskomen van narcisme bestaat uit drie video’s en drie huiswerkopdrachten om een vliegende start te maken binnen loskomen van narcisme. Vidya is een exclusieve samenwerking aangegaan met Lot Anne Coaching en mag als enige 5% korting aanbieden. Gebruik bij het afrekenen de code: Vidya05. Ga direct naar de betaalpagina als je vandaag nog wil afrekenen met narcisme in je relaties: Afrekenen Loskomen van narcisme starterskit – Narcismecoach – Online trainingen en coaching na een narcistische relatie – Online Programma’s Narcisme | Lot Anne
Kunnen narcisten veranderen?
Het is een complexe vraag of narcisten kunnen veranderen. De meeste mensen antwoorden met ‘nee’. Over het algemeen wordt aangenomen dat persoonlijkheidsstoornissen, waaronder narcistische persoonlijkheidsstoornis, moeilijk te behandelen zijn en dat verandering moeilijk te bereiken is. Dit komt omdat persoonlijkheidsstoornissen diepgewortelde en stabiele gedrags- en denkpatronen vertegenwoordigen die over langere tijd zijn ontwikkeld.
Narcisten hebben meestal weinig inzicht in hun eigen gedrag en ervaren weinig motivatie om te veranderen. Ze hebben de neiging om anderen verantwoordelijk te stellen voor hun problemen en tonen vaak weerstand tegen het zoeken naar professionele hulp.
Dat gezegd hebbende, zijn er enkele gevallen waarin narcisten enige vorm van verandering kunnen laten zien, zij het meestal in beperkte mate. Factoren zoals een sterke motivatie om verandering te bereiken en het ervaren van negatieve gevolgen van hun gedrag. Maar denk ook aan intensieve therapie en langdurige inzet voor behandeling wat kan bijdragen aan enige verbetering.
Het is belangrijk op te merken dat verandering bij narcisten niet gegarandeerd is en dat het proces langdurig en uitdagend kan zijn. Een succesvolle behandeling vereist meestal de betrokkenheid van een gespecialiseerde therapeut die ervaring heeft met persoonlijkheidsstoornissen. Maar daar zit nou juist de crux; de meeste narcisten vinden dat er met hen niks aan de hand is en dat ze geen therapie nodig hebben. Het ligt altijd aan de omgeving. Dus wil je uit de trauma bond stappen die je met een narcist ervaart, dan zul je zelf actie moeten ondernemen.
Is jouw relatie met een narcist ook op trauma bonding gebaseerd?
Misschien herken je je in wat je net gelezen hebt. Je partner heeft narcistische trekken, de relatie veel pieken en dalen en je raakt jezelf steeds meer kwijt. Trauma bonding kan de onderliggende oorzaak zijn waarom je de narcistische partner hebt aangetrokken. Twijfel je of jouw relatie ontstaan is op basis van een trauma verbinding? Download dan hier de gratis checklist: Trauma Bonding Checklist – Vidya Shop
| Lees ook: Trauma bonding & fibromyalgie; wat is de link? |
Lotgenoten groep
In deze Facebook groep kun je lotgenoten spreken en met elkaar ervaringen uitwisselen. Het doel is om samen te delen & helen. De groep is privé en de inhoud alleen zichtbaar voor deelnemers uit de groep: Trauma Bonding – samen helen & delen.
We willen graag meer mensen helpen
We zouden het enorm waarderen als je ons bereik helpt te vergroten, zodat we meer mensen kunnen helpen. Op Instagram en Facebook delen we dagelijks inspiratie, quotes en meer, maar let op: hier moet je waarschijnlijk vanaf dit jaar € 11 euro lidmaatschap voor gaan betalen. Zie dit artikel. Telegram daarentegen is en blijft gratis. Hier is ook geen sprake van censuur. We zouden het enorm waarderen als je ons op alle drie de kanalen volgt zodat we zoveel mogelijk mensen bewuster mogen maken. Thanks for the support!
Leave a Comment